Overview

A volume that celebrates the success of a number of families who have passed on the Welsh language to a new generation overseas. We hear of the contribution of the extended family and the nature of society and customs in the new country. -- Cyngor Llyfrau Cymru

Full Product Details

9781845278106

Table of Contents

Reviews

Beth ydi hanfod iaith? Pam fod yna gymaint o emosiwn a hunaniaeth ynghlwm â hi? A’r hiraeth mewn iaith, lle mae rhywun yn dechrau dadansoddi hynny? Beth fyddai pobl heb iaith? Dyma gyfrol sy'n mynd at wraidd y cwestiynau hyn. Cyfrol sy'n dilyn straeon deuddeg o deuluoedd sydd wedi gadael Cymru ac wedi symud i bedwar ban byd. Beth sydd gan y teuluoedd hyn oll yn gyffredin? Yn wyneb bob talcen caled, maen nhw wedi mynnu cadw fflam y Gymraeg ynghyn ar yr aelwyd. Straeon sy'n edrych ar adref, adre, adra a gytre, a sut mae iaith yn ganolog i'r synnwyr haniaethol, neu'r lle diriaethol hwnnw. Hanesion llawn profiadau, dewisiadau a gwersi, a'r rheiny oll yn rhai all adael eu hôl arnom ni, Gymry ar dir Cymru. -- Cyhoeddwr: Gwasg Carreg Gwalch Ar adeg pan mae cymaint o gynefinoedd y Gymraeg o dan fygythiad cynyddol, mae’n ysbrydoledig i ddarllen am ymrwymiad rhai Cymry i ddyfodol eu hiaith a’u diwylliant ym mhedwar ban byd. Mae’r gyfrol yn rhoi darlun byw inni o fywydau deuddeg o deuluoedd sy’n magu eu plant yn Gymry Cymraeg mewn amrywiol leoliadau ledled y byd, gan gynnwys sawl gwlad yn Ewrop, Gogledd a De America, De Affrica, Asia, Awstralia a Seland Newydd. Fel mae is-deitl y llyfr, ‘Magu’r Gymraeg Dramor’, yn ei awgrymu, mae pob un o’r teuluoedd yn byw dros y môr, gyda theulu yng Ngogledd Iwerddon fel yr unig un sy’n byw yn y Deyrnas Unedig. Mae’r holl wybodaeth wedi’i chasglu ynghyd gan olygydd y gyfrol, Sioned Erin Hughes, gyda phob pennod ar ffurf cwestiwn ac ateb, a’r holl atebion gan y rhieni yn eu geiriau eu hunain. Syniad da oedd amrywio’r cwestiynau rhwng y gwahanol benodau yn hytrach na gofyn union yr un peth i bawb. Roedd hyn yn rhoi’r argraff eu bod yn rhan o sgwrs go iawn. Mae’r golygydd hefyd wedi osgoi cyfyngu’r cwestiynau i faterion sy’n ymwneud ag iaith yn unig, gan alluogi’r darllenydd i fwynhau cipolwg ar fyw bywyd mewn gwahanol wledydd drwy lygaid y Cymry sy’n byw ynddynt. Mae’r teuluoedd yn amrywio’n helaeth o ran eu cefndir Cymraeg. Yn y rhan fwyaf ohonynt, un rhiant yn unig sy’n siarad Cymraeg, neu sydd o gefndir Cymreig, er bod gan rai teuluoedd ddau riant Cymraeg, ac un tad sengl – sy’n wreiddiol o fferm yn Eryri – yn magu plentyn chwe blwydd oed yn Seland Newydd. Newyddiadurwr ar S4C oedd Siôn Pennar tan yn ddiweddar ond mae bellach yn byw yn Poznan yng Ngwlad Pwyl, cartref ei wraig, Gosia. Mae eu merch bum mlwydd oed, Ola Gwenllian, yn dairieithog mewn Cymraeg, Pwyleg a Saesneg. Ac yntau wedi cael magwraeth gwbl Gymraeg yn Eifionydd dywed nad oedd cwestiwn ynghylch yr iaith y byddai’n siarad gyda’i ferch. Daw Esyllt Nest Roberts hefyd o gefndir trwyadl Gymraeg yn Eifionydd, a Chymraeg yw iaith ei theulu yn y Gaiman ym Mhatagonia. Mae ei gŵr Cristian yn hanu o deulu Cymreig yn y Wladfa, ac er mai ail iaith yw’r Gymraeg iddo, dyma’r iaith y mae wedi ei siarad o’r cychwyn gyda Mabon ac Idris, eu meibion sydd bellach yn 17 ac 15 oed. Ar y llaw arall, wnaeth Andrew Dixey, o Gasnewydd yn wreiddiol, ddim dysgu’r Gymraeg nes oedd yn oedolyn. Ac yntau bellach yn byw yn Slofacia, Cymraeg mae’n siarad bob amser gyda’i fab Matko. Yn yr Alban y ganed Elinor Young, yn ferch i Albanwr a Chymraes, a dysgodd y Gymraeg pan oedd hi’n blentyn ar ôl i’r teulu symud i Gymru. Yn feddyg o ran galwedigaeth, mae hi bellach yn byw yn Capetown yn Ne Affrica, lle mae’n magu ei merch fach, Isla Gwawr, gan gan ddilyn ôl troed ei rhieni wrth gynnal y Gymraeg ar aelwyd gymysg ei hiaith. Mae’r llyfr hwn, yn ogystal â bod yn ddifyr i’w ddarllen, yn haeddu sylw arbennig gan unrhyw rai sy’n ymwneud â hyrwyddo’r iaith yng Nghymru. Gyda phwyslais cynyddol ar drosglwyddo’r Gymraeg yn y cartref fel ffactor allweddol wrth gaffael iaith, mae pob un o’r teuluoedd hyn yn cynnig astudiaethau achos gwerthfawr i bawb sy’n gweithio yn y maes. Un o gryfderau mawr y llyfr yw ei onestrwydd. Does ynddo ddim rhamantu na hunan-dwyll ei bod yn hawdd magu plant i siarad Cymraeg, ac mae amryw o rieni, yn enwedig rhieni’r plant lleiaf, yn mynegi pryder am y graddau y byddant yn dal gafael ar yr iaith a’i defnyddio wrth iddynt fynd yn hŷn. Er bod technoleg yn cynnig cyfleoedd i ymestyn ffiniau’r Gymraeg ymhellach nag erioed o’r blaen, un thema gyson gan lawer o’r teuluoedd yw nad oes digon o ddarpariaeth S4C ar gael dramor. Dyma fater sydd angen mynd i’r afael ag ef ar fyrder. I gloi, mae’r gyfrol hon yn gwneud cyfraniad pwysig at ddatblygu gwell dealltwriaeth yn ein mysg at ein cyd-Gymry sy’n byw dramor. Dros y blynyddoedd, rydym wedi symud ymlaen yn sylweddol oddi wrth y ddelwedd sentimental a oedd yn cael ei chreu gan hen seremoni’r Cymry ar Wasgar yn yr Eisteddfod Genedlaethol. Ond yn waeth, efallai, na’r ddelwedd honno oedd canlyniadau’r adwaith negyddol iddi – sef rhyw fath o feddylfryd ymysg rhai nad oedd unrhyw Gymreictod y tu allan i ffiniau Cymru’n dda i ddim. Mae’r gyfrol hon yn gwrthbrofi’n llwyr unrhyw feddylfryd o’r fath ac yn ein hatgoffa bod y diaspora Cymraeg yn fyw ac yn iach ar bum cyfandir. Mae hefyd yn dangos ei fod yn haeddu pob cefnogaeth a chydnabyddiaeth o’r cyfraniad gwerthfawr sydd ganddo i’w wneud i ddyfodol ein cenedl. -- Huw Prys Jones @ www.gwales.com

Beth ydi hanfod iaith? Pam bod yna gymaint o emosiwn a hunaniaeth ynghlwm â hi? A’r hiraeth mewn iaith, lle mae rhywun yn dechrau dadansoddi hynny? Mae’r cwestiwn mawr yn pwyso: Beth fyddai pobl heb iaith? Dyma gyfrol sy'n mynd at wraidd y cwestiynau hyn. Cyfrol sydd yn dilyn straeon deuddeg o deuluoedd sydd wedi gadael Cymru ac wedi symud i bedwar ban byd. Beth sydd gan y teuluoedd hyn oll yn gyffredin? Yn wyneb bob talcen caled, maen nhw wedi mynnu cadw fflam y Gymraeg ynghyn ar yr aelwyd. Straeon sy'n edrych ar adref, adre, adra a gytre, a sut mae iaith yn ganolog i'r synnwyr haniaethol, neu'r lle diriaethol hwnnw. Hanesion llawn profiadau, dewisiadau a gwersi, a'r rheiny oll yn rhai all adael eu hôl arnom ni, Gymry ar dir Cymru. -- Cyhoeddwr: Gwasg Carreg Gwalch

Beth ydi hanfod iaith? Pam fod yna gymaint o emosiwn a hunaniaeth ynghlwm â hi? A’r hiraeth mewn iaith, lle mae rhywun yn dechrau dadansoddi hynny? Beth fyddai pobl heb iaith? Dyma gyfrol sy'n mynd at wraidd y cwestiynau hyn. Cyfrol sy'n dilyn straeon deuddeg o deuluoedd sydd wedi gadael Cymru ac wedi symud i bedwar ban byd. Beth sydd gan y teuluoedd hyn oll yn gyffredin? Yn wyneb bob talcen caled, maen nhw wedi mynnu cadw fflam y Gymraeg ynghyn ar yr aelwyd. Straeon sy'n edrych ar adref, adre, adra a gytre, a sut mae iaith yn ganolog i'r synnwyr haniaethol, neu'r lle diriaethol hwnnw. Hanesion llawn profiadau, dewisiadau a gwersi, a'r rheiny oll yn rhai all adael eu hôl arnom ni, Gymry ar dir Cymru. -- Cyhoeddwr: Gwasg Carreg Gwalch

Author Information

Tab Content 6

Customer Reviews

Recent Reviews

Countries Available